Kolesterol Nedir ve Nasıl Oluşur, Kolesterol Hakkında Bilinmesi Gerekenler. Günümüz toplumunda hemen her Ülkede sıklıkla görülen Kolesterol önüne geçilmez ise ölümle sonuçlanabilecek sonuçları da içerisinde barındırmaktadır. Son yıllarda çoğu İnsanın mücadele ettiği Kolesterol kalp ve damar hastalıklarının sebebini ortaya koyan bir rahatsızlık olması ile bilinmekte ve önlem alınmazsa sonucunda kişiyi ölüme götürecek yaklaşımı kendiliğinden getirmektedir. Daha çok hayvansal gıdalardan aldığımız besinler ile oluşum gösteren Kolesterol bir çok kronik rahatsızlığın kapısını da açmaktadır. Bu sebep ile özellikle kolesterolü yüksek kişiler başta olmak üzere sağlığına değer veren kimselerin kolesterol seviyesine dikkat etmesi ve sağlıklı beslenmesi gerekmektedir.
Peki Kolesterol Nedir?
Kolesterol, hayvan hücre zarlarında bulunan ve kan plazmasında sabit olan, vücutta ise endokrin sistemde ve sindirim sisteminde birçok görevlere sahip yağ benzeri çok işlevli bir maddedir. Bütün hayvansal besinlerde bulunan ve bu besinlerin tüketilmesi ile vücudumuza aldığımız kolesterol vücudumuzda başta karaciğer, ince bağırsak, böbreküstü bezleri, üreme organı gibi bir çok dokuda sentezlenebilmektedir.
Vücudumuzda bütün hücrelerde doğal olarak bulunan ve hücre zarının temel bileşiği olan kolesterolün bir çok işlevi ve görevi vardır. Buna rağmen kanda ki kolesterol seviyesinde ki yüksek değer deki artış yani normalin üzerinde seyretmesi, kalp ve damar hastalıklarının yanında başta safra kesesi rahatsızlıklarının yanında bir çok hayati organ için risk oluşturmaktadır. Kanda biriken kötü kolesterol, damar duvarına tutunarak damar tıkanıklığını oluşturmakta bu sebeple felç ve kalp krizide kaçınılmaz duruma gelmektedir.
Yağ yapısında bulunan kolesterol hücre zarının akışkalığını sağlamakla görevlidir ve D vitamini steroid yapısında ki hormonların vücutta sentezinden sorumludur. Damar içerisini bir katman çevreleyen kolesterol olmazsa olmazdır bir bakıma ama kötü kolesterolün damarları tıkadığı bahsini az önce belirtmiştik.
Kolesterolün yağ yapıda olması hasebi ile kan dolaşımında trigliseritler ile beraber lipoprotein partiküller ile oluşum gösterirler. Bu şu demek Kolesterol kan akışını sağlaması buna bağlıdırda diyebiliriz.
Peki Kolesterol Çeşitleri Nelerdir?
Halk dilinde kolesterol çeşiti olarak bilinen kavram ise kolesterolü taşıyan lipoproteinin bulunduğu ifade şeklidir. Lipoproteinin bir çok türü olmasına karşın iyi kolesterol (HDL), kötü kolesterol ise (LDL) olarak bilinmektedir.
İyi kolesterol olarak da bilinen HDL (yüksek yoğunluklu protein yapı) kolesterol gibi yağ yapıda ki maddelerin, dokularımıza ve damarlardan karaciğer hücrelerine taşınması ile kolesterolün damar çeperlerinde birikmesinin önüne geçerek başta kalp ve damar hastalıklarının oluşumunu önler ve gayet hayati bir durumla baş başayızdır.
Kolesterolün bu iyi yönünün yanında halk arasında kötü kolesterol olarak bilinen LDL ise (düşük yoğunluklu lipoprotein) dokularda ki kolesterolü vücudumuzda ihtiyaç duyulan bölgelere taşımakla görevlidir. Fakat kanda ki LDL seviyelerinin yükselmesi, damar yapısında kolesterolün birikmesine yol açmakta bu nedenle kalp ve damar hastalıklarına zemin hazırlamakta ve bu sebeplede kötü kolesterol olarak da bilinmektedir.
Peki Kolesterol Değeri Kaç Olmalıdır?
Vücud fonksiyonlarının tam kapasite olması ve kalp damar hastalıklarına yakalanma riskinin minimalize edilmesi, kolesterol seviyelerinin normal düzeyde olması ile birebir alakalıdır. Sağlıklı bir bireyde LDL düzeyi 130 mg/dl’nin altında, totalde kolesterolün 200mg/dl’nin altında ve HDL düzeyinin kadınlarda 40mg/dl, erkeklerde ise 50 mg/dl’nin üzerinde olduğu saptanmış durumdadır.
Yapılacak kan testinin belirlenen sonuçlardan çok çıkması durumunda belirlenen uygun tedavinin uygulanması ve kişiye uygun tedavisi şarttır ve gayet hayatidir.
Kolesterol Neden ve Niçin Yükselir?
Kanımızda ki kolesterolün normalden fazla olmasının iki nedeni vardır. Birinci neden yediğimiz hayvansal gıdalardan aldığımız kolesteroldür. Hayvansal gıdaların fazla tüketimi yüksek kolesterolün temelidir. Bundan başka trans yağ içeren fast food tarzı beslenme ve hayvansal yağların fazla tüketimi diyebiliriz. Bunun dışında yaşam tarzımızda kolesterol ile yakından alakalıdır hareketsiz yaşam tarzı ve aşırı tütün kullanımı kolesterolün başlıca sebeplerindendir.
Bu faktörler dışında bir çok farklı durumda kolesterol seviyesinde yüksekliğe sebep olabilir.
- Vücud kitle andexinizin fazla olması aşırı kilolu olmak gibi.
- Sağlıksız beslenme gibi durumlar.
- Tütün ve tütün ürünleri kullanmak.
- Ailenizde kolesterol geçmişi bulunmak, genetik faktörler.
- Şeker rahatsızlığı.
- Hipotiroidim.
- Bel çevrenizin erkeklerde 100, kadınlarda 89 santimden fazla olması.
Peki Kolesterol Belirtileri Nelerdir?
Kolesterolünüzün kanda ki seviye yüksekliği sebebi ile bir takım semptomlara ek olarak belirli hastalıklar sebebi ile kendini göstermektedir. Bu belirtilerin en yaygın olanları şu şekildedir.
- Yüzünüzde özelliklede göz çevresinde oluşu gösteren sarı renkte yağ bezleri
- Gögsünüzde ağrı bulunması
- Ayaklarda ve bacaklar ağrı ve uyuşma
- Baş dönmesi
- Cildinizin solgun görünmesi
- Nefes darlığı
- Vücutta yaraların geç iyileşmesi
- Daha yağlı bir cilt ve deri altında yağ birikmesi
- Cildinizde lekelenmeler
- Vücudunuzun çeşitli yerlerinde morarmalar
Bir çok kolesterol vakasında bu belirtiler olmasa da hastalık sessiz ilerlemektedir bu durum rutin yapılacak kontroller ile kolesterol seviyesinin incelenmesini daha değerli kılmaktadır.Özellikle 20 yaşın üzerinde bireylerin sıklıkla belirli aralıklarla kolestreol seviyelerini takip altında tutmaları çok önemlidir.
Kolesterolü Ne Düşürür?
Kanınızda yüksek düzeylerde kolesterol bulunuyorsa başta damar sertliği, damar tıkanıklığı daha ileride oluşabilecek kalp ve damar hastalıklarının önüne geçmek için kolesterol düşürücü bir plan ile tedavi derhal başlatılmalıdır.Kolesterol ilacı olarakta bilinen statin grubu ilaçlar, çoğunlukla hiperlipidemi hastalarında kolesterolün düğşürülmesi için başvurulan ajanlar arasında yer almaktadır. Bu tarzda tedavi dışarısında kolesterole ne iyi gelir diye sual edilecek olursa yaşam tarzınızı başlıca değiştirmek faydalı olacaktır.
Düzenli Fiziksel Aktivite:
Haftanın 5 günü yapacağınız tempolu yürüyüş adeta iksir niteliğinde olabilmektedir. Bu sayede LDL kolesterol ve trigliserit düzeyleriniz üzerinde azaltıcı bir etkisi olmasının yanı sıra HDL kolesterol düzeyinde ise artırıcı etki yapmaktadır. Zor değil haftada 5 gün tempolu yürüyüş. Bunun yanında koşma veya yüzme gibi aktivitelerden uygun olanı da seçebilirsiniz.
Yaptığınız egzersiz ile aşırı kilolu iseniz vücut ağırlığının %5-10 arasında azalması ile kolesterol seviyenizin kontrolünde kendinize katkıda bulunabilirsiniz.
Tütün ve Tütün Mamüllerinin Sonlandırılması:
Tütün kullanımından sonra vücutta gelişen HDL kolesterol düzeyinizin düşüşü ve bu sebeple HDL düzeyinde oluşan düşüşün kan damarlarının hasara yatkınlığının artmasıdır. Bu sebeple tütün kullanan kişilerin kalp ve damar rahatsızlıklarının gelişimde bir artışın olması da kaçınılmaz olmasıdır.
Kolesterol Diyeti:
Hekim önerileri ile diyet olarak beslenmenizde ki amaç vücuda giren kolesterol miktarının azaltılması be sebep ile yüksek olan kolesterolün normal düzeylere inmesi amaçlanmaktadır. Bu diyet ile günlük kolesterol miktarı 300mg’ın altında tutulması hedeflenmektedir. Bu miktarın dışında LDL kolesterol değeri ise 100mg/dL ve trigliserit seviyesi 150mg/dl’den düşük olarak ayarlanmaktadır.
Beslenme alışkanlığınızın genel olarak süt ve süt ürünlerinin yarım yağlı veya yağsız olanlarının tercih edilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca kolesterol seviyenizin dengelenmesine yardımcı omega-3 olarak bilinen doymamış yağ asitleri içeren besinlerin tüketilmesi, kırmızı eti tüketiminin ise haftada 1-2 günü geçmemesi ve işlenmiş ürünlerden de uzak kalınması amaçlanmalıdır. Bu tarzda beslenmede zeytinyağı, baklagiller, tam buğday ürünleri, yüksek lifli meyveler, mevsiminde olan bütün sebzeler.
Bunun yanında Akdeniz diyeti tabiri ile duyduğumuz beslenme alışkanlığını kazanarak kolesterol seviyelerinizi noprmal düzeylere çekmenizde hayli mümkündür.
Kolesterole Ne İyi Gelir?
- Balık: Yağlı olan bütün balıklar yüksek omega-3 içerir bu balıklar arasında özellikle somon, alabalık, uskumru ve sardalya gayet besleyici ve şifa niteliğindedir.
- Yulaf ezmesi: Yulaf ezmesi, çözünebilir lif olması ile bilinmesinin yanı sıra damarlar üzerinde bir çok faydası bulunmuş bir iksirdir. Çözünebilir lif ise, kolesterolün bağırsaklarda emiliminiğ azaltması ile bilinir.
- Tam tahıllar: Tam tahıllar, antioksidan ve lif açısından zengindir ve kolesterolü düşürmede çok yardımcıdır.
- Lif açısından zengin sebzeler ve meyveler: Fasulye, mercimek, nohut, pancar, havuç, karnabahar ve brokoli, bamya, patlıcan, yeşil fasulye, karnabahar, patates, salatalık, kuşkonmaz,limon, üzüm, avakado, elma, nar, domates, greyfurt gibi sebze ve meyveler kolesterol için şifadır.
- Sağlıklı yağlar:Doymamış yağ asitlerini tercih etmelisiniz. Zeytinyağı, avakado ve badem,fındık gibi yağları da diyet listenize eklemelisiniz.
- Baharatlar: Sarımsak, zencefil, karabiber, kişniş bu baharatlarında kolestreol ile birebir etkisi gözlemlenmiştir.
minikblog eğlenceli sörfler diler….
